Sigarayı bırakmak için çok neden sayılabilir.
Bu nedenlerin bir bölümü sigara içmenin yol açacağı sorunlardır.
Bir bölümü de sigarayı bırakınca sağlanacak olumlu gelişmelerdir.
Sigara içmenin yol açabileceği sorunlar çoktur. Bunların başında akciğer kanseri ile kalp krizi ve kronik akciğer hastalığı gelir. Sigara içen kişilerin yarısının sigara içmenin neden olduğu bir hastalık nedeni ile hayatını kaybettiği çalışmalarla ortaya konmuştur. Aynı çalışmaların sonuçlarına göre sigara içmenin yol açtığı nedenle hayatını kaybeden üç kişiden ikisi saydığımız üç hastalık (akciğer kanseri, kalp krizi ve kronik bronşit) nedeni ile kaybedilmektedir.
Aslında sigara içmenin neden olduğu sağlık sorunları çok fazladır. Örneğin akciğer kanserinden başka en az 10 kanserin daha meydana gelmesinde sigara içmenin rolü vardır. Bu kanserler arasında gırtlak kanseri, ağız içindeki kanserler, yemek borusu, mide ve barsak kanserleri, mesane ve böbrek kanseri ile kadınlarda meme ve rahim kanserleri sayılabilir.
Kalp-damar hastalıkları olarak kalp krizinden başka kalp yetmezliği, kalbin çalışma düzenindeki bozukluklar (aritmi), damar sertliği ve damar tıkanmaları da önemlidir. Akciğer hastalıkları arasında kronik bronşitten başka amfizem ve astım önemlidir. Bu hastalıklar sonucunda nefes alma güçleşir, yeteri kadar oksijen alınamaz, vücudun ihtiyacı kadar oksijen alınamayınca nefes darlığı ve hava açlığı olur.
Saydığımız hastalıklar erken yaşta ölümlere neden olur. Sigara içmeyenlerle karşılaştırıldığında günde bir paket sigara içen kişiler ortalama olarak 15 yıl kadar daha erken olarak yaşamını kaybetmektedir.
Sigaranın içmenin zararlı sonuçları hastalıklarla da sınırlı değildir. Sigara içmek ekonomik açıdan da büyük bir yük oluşturur. Hergün bir paket sigara içen bir kişinin aylık sigara harcaması 350-400 TL dolayındadır. Sigara harcamasının yıllık tutarı 4500-5000 TL olur. Yaşamı boyunca günde bir paket sigara içen bir kişi örneğin 20-30 yıl içinde sigara satın almak için toplam olarak 100 bin TL harcar. Bu kadar sigara içen bir kişi kanser veya kalp-solunum sorunları gibi bir hastalığa yakalandığı takdirde bu hastalığın tedavisi için de yıllar boyunca harcama yapılması gerekecektir. Bu durumda sosyal güvenlik sistemi üzerine de maddi yönden yük gelmektedir. Sonuç olarak hem sigara satın almak için yapılan harcamalar, hem de hastalanan kişiler için yapılacak sağlık harcamaları ülkemiz açısından önemli bir maddi yük oluşturmaktadır.
Görüldüğü gibi sigara içmek hem sağlık için risk oluşturmakta, hem de kişi-aile ve ülke ekonomisine ciddi yük getirmektedir. Bu nedenle sigara içen kişilerin hiç zaman geçirmeden hemen bugün sigarayı bırakması hem kendi sağlıkları, hem de aile ve ülke ekonomisi açısından olumlu sonuçlar sağlayacaktır. Sağlık açısından en önemli kazanç, hastalık riskinin azalmasıdır. Sigarayı bırakanlarda bir yıl sonra kalp krizi geçirme olasılığı yarıya inmektedir. Aslında sigarayı bırakanlar, bunun olumlu sonuçlarını hemen dakikalar içinde alabilmektedir. Örneğin sigarayı bırakınca yarım saat içinde kalbin dakikadaki atım sayısı (nabız) ve kan basıncı normal düzeyine iner. Birkaç gün içinde ağız tadı düzelir ve kişi yediği yemekten daha çok tad almaya başlar, birkaç ay içinde rahat nefes alabilir hale gelir. Sigarayı bıraktıktan sonra 15 yıl geçince kanser ve diğer hastalıkların meydana gelme riski sigara içmeyen kişilerle benzer hale gelir. Bunların yanında sigarayı bırakan kişinin ekonomik açıdan da önemli kazancı olur. Hegün bir paket sigara parası kendisine kalır, bu paranın aylık-yıllık tutarları oldukça büyük miktarlardır.
Sigarayı bırakmak için kişinin kararı önemlidir. Bir kişiye zorla sigarayı bıraktırmak doğru bir yöntem değildir, bu tür bir yaklaşım başarılı da olmaz. Ancak sigara içmenin zararlı sonuçlarını ve sigarayı bırakmanın olumlu yanlarını anlatmak suretiyle kişilerin sigarayı bırakma yönünde karar vermesi kolaylaştırılabilir. Sigarayı bırakmaya karar veren bir kişi bunu nasıl yapacağına da kendisi karar verir. Herhangi yardım-destek almadan da sigarayı bırakmayı başaran çok kişi vardır. Ancak sigarayı bırakmak için yardım ihtiyacı olan bir kişi çeşitli kaynaklardan bu yönde yardım ve destek alabilir. Sigara bırakmayı düşünenlere destek sağlamak amacı ile Sağlık Bakanlığı tarafından yüzlerce sigara bırakma merkezi kurulmuştur. Ayrıca sigara bırakmayı düşünenlerin ilk olarak başvurabileceği 24 saat görevde olan Sağlık Bakanlığı Sigara Bırakma Danışma Hattı (ALO 171) kurulmuştur. Sigara bırakma ile ilgili olarak yapılması gerekenlerin başında Danışma Hattı telefonunu (ALO 171) aramak gelir. Bu numarayı arayınca hattaki görevli kişi sigara içme davranışınızla ilgili bazı bilgileri aldıktan sonra sizi en uygun sigara bırakma merkezine yönlendirecektir. Bu merkezlerde sigara bırakma yöntemleri konusunda eğitim almış olan doktorlar görev yapmaktadır. Bu doktorun yardımı ve yönlendirmesi ile sizin için uygun bir bırakma programı yapabilirsiniz. Günümüzde sigara bırakmayı kolaylaştıran ve sigarayı bıraktıktan sonra ortaya çıkabilecek (sinirlilik, terleme, sigara içme isteği vb.) sorunların önlenmesine yönelik ilaçlar da vardır.
Sigara içenler sigarayı bırakmaya karar verdikten sonra çoğu kez kolaylıkla bu davranıştan vazgeçebilir. Ancak sigarayı bıraktıktan sonra sigara içmeyen davranışın sürdürülmesi önemlidir. Sigarayı bırakanların bir kısmı bıraktıktan bir süre sonra tekrar sigara içmeye başlayabilir. Bu durumdan kaygı duymamak gerekir, çünkü bir kez sigarayı bırakmayı başarmış olan bir kişi bu başarıyı tekrar gösterebilir. Yılmadan ve ümitsizliğe kapılmadan sigara bırakma uygulaması tekrarlanmalıdır.
UNUTMAYIN... SİGARA DOSTUNUZ DEĞİLDİR...
SİGARAYI BIRAKIN... SAĞLIKLI YAŞAYIN...
Prof.Dr. Nazmi BİLİR
http://havanikoru.org.tr/